T24 Dış Haberler

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir ile “yüksek riskli” olarak nitelendirdiği bir görüşme yaptı. 

Ukrayna savaşında barışa yönelik kritik bir adım olarak görüşen görüşmede ateşkes sağlanamaması nedeniyle üç saatlik görüşmeden birçok soru işareti çıktı. 

TIKLAYIN | Trump ve Putin’den üç saat süren tarihî zirve | Görüşme “yapıcı”ydı, liderler net mesaj vermedi: İlerleme kaydettik, nihaî bir anlaşmaya varamadık

İşte Alaska zirvesinden çıkarılan beş önemli sonuç… 

Putin dünya sahnesine kırmızı halıyla döndü

Trump, Putin’i Alaska’daki Elmendorf-Richardson Ortak Üssü’nün pistine serilmiş kırmızı halıda karşıladı. 

Bu, Moskova’nın 2022’de Ukrayna’yı geniş çaplı işgalini başlatmasından bu yana çoğu Batılı ülkenin uzak durduğu bir lider olan Putin için dikkate değer bir an oldu. Savaşın başlangıcından bu yana Putin’in uluslararası seyahatleri büyük ölçüde Kuzey Kore ve Belarus gibi Rusya Federasyonu’na dost ülkelerle sınırlı kalmıştı.

TIKLAYIN | Putin: İlişkilerimiz Soğuk Savaş’tan bu yana en düşük seviyeye geriledi; er geç kavgadan diyaloğa geçmek gerekiyordu

Alaska zirvesinin gerçekleşmiş olması bile Putin için bir zafer olarak değerlendiriliyor. 

Trump, önceden planlanmamış şekilde Putin’i zırhlı limuziniyle görüşmenin yapılacağı yere götürdü. Araç uzaklaşırken Putin’in aracın içinde gülümsediği görüldü. 

Putin ve Trump, 7 yıl sonra ilk kez kırmızı halıda

Putin bugüne kadar kendisine hiç sorulmayan sorularla karşı karşıya kaldı

Putin, Rusya Devlet Başkanı olarak geçirdiği 25 yıl boyunca medya üzerinde tam bir kontrol sağladı. Rusya içinde kendisini eleştiren gazetecilerle pek sık karşılaşmıyor.

Yine de Alaska’ya inişinden sadece birkaç dakika sonra bir gazeteci ona doğru “Sivilleri öldürmeyi bırakacak mısınız?” diye bağırdı. Bu soru onu rahatsız ettiyse de belli etmedi, omuz silkti ve bakışlarını başka yöne çevirdi.

TIKLAYIN | ABD Başkanı Trump ve Rus lider Putin, Alaska’da 7 yıl sonra ilk kez yüz yüze görüştü; işte tarihî görüşmeden kareler…

Kısa ve biraz kaotik bir fotoğraf çekimi sırasında, Putin’in üçlü bir zirve için Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüşmeye hazır olup olmadığına dair Rusça bir soru da dâhil olmak üzere başka sorular da yöneltildi.

Rusya Devlet Başkanı’ndan yine gizemli bir gülümsemenin ötesinde belirgin bir tepki gelmedi.

Görüşmeler beklenenden erken sona erdi

Putin ve Trump’ın görüşmesinin ardından medya bir basın toplantısı düzenlenmesini bekliyordu ancak bunun yerine iki lider tek tek açıklamalarda bulundu ve gazetecilerden soru almadı.

İlk konuşan Putin oldu. Putin konuşmasında zirvenin Alaska’da yapılmasının öneminden bahsetti ve Ukrayna’da ateşkes konusuyla ilgili olarak yalnızca “temel nedenlerin ortadan kaldırılması gerektiğine” işaret etti. 

Bu ifade Kiev’de tepki uyandırmış olabilir. Çünkü bu ifade, savaşın başlangıcından bu yana Putin’in ateşkesin önünde durduğunu söylediği bir dizi inatçı ve maksimalist talebin kısaltması haline geldi.

Bu talepler arasında Ukrayna’nın Kırım, Donetsk, Luhansk, Zaporijiya ve Herson bölgeleri üzerindeki Rus egemenliğinin tanınmasının yanı sıra Ukrayna’nın askersizleştirmeyi, tarafsızlığı, yabancı askerî müdahaleyi ve yeni seçimleri kabul etmesi de yer alıyor. 

Alaska’da tüm bu başlıklar konusunda liderler arasında bir anlaşma sağlanamadı. 

Neler söylenmedi?

Zirvenin bağlamı ve öncülü göz önüne alındığında, konuşma sırası Trump’a geldiğinde Ukrayna’dan ya da ateşkes ihtimalinden bir kez bile bahsetmedi. Çatışmaya en fazla “haftada beş, altı, yedi bin kişinin” öldüğünü söyleyerek ve Putin’in de akan kanın durmasını istediğini belirterek atıfta bulundu.

“Üzerinde mutabık kaldığımız pek çok nokta vardı” diyen Trump, “son derece verimli bir toplantıda” “büyük ilerleme” kaydedildiğini de sözlerine ekledi.

Trump, önemli bir anlaşma ya da Ukrayna lideri Zelenski ile üçlü bir toplantı yapılacağını duyurmadı. 

Ateşkes konusuna “varılamadığını” söyleyen Trump, yine de iyimser şekilde “Ama oraya varmak için çok iyi bir şansımız var.” dedi. 

Öte yandan Trump’ın ateşkese ulaşılamaması halinde yaşanacağı tehdidinde bulunduğu “ağır sonuçlardan” hiç bahsedilmedi. 

Putin’in nadiren İngilizce konuştuğu anlardan; “Bir dahaki sefere Moskova’da”

Zirve Ukrayna’da barışa yönelik somut bir ilerleme sağlayamamış olabilir ama Rusya ile ABD arasındaki yakınlaşmayı pekiştirdi.

İki başkanın defalarca el sıkışırken ve gülerken çekilen fotoğrafları sosyal medyada geniş yankı uyandırdı. 

 Alaska zirvesinde önemli hiçbir şey açıklanmamış olsa da iki lider bu kez Rus topraklarında başka bir toplantı için kapıyı açık bıraktı. Trump, “Muhtemelen çok yakında tekrar görüşeceğiz,” dedi.

Putin, nadir görülen bir şekilde İngilizce konuşup gülerek Trump’a baktı ve “Bir dahaki sefere Moskova’da,” dedi. 

Trump, “Bu ilginç bir soru,” dedi ve “Bu konuda biraz tepki alacağım ama bunun gerçekleşebileceğini görebiliyorum.” diye ekledi.